Halka Arz Nedir? Halka Arz Hisseleri Nasıl Alınır?

Şirketlerin faaliyetlerini sürdürmesinde ve iş hacmini genişletmesinde sermayenin önemli bir rolü bulunur. Sermaye artırımıyla büyüme ve likidite hedeflerine ulaşmak mümkün olur. Halka arz, finansman için tercih edilen yöntemlerin başında gelir. Şirketler için faizsiz ve geri ödemesiz bir mali destek kaynağı olmasıyla ön plana çıkar. Ayrıca yatırımcılara da borsada işlem gören hissenin değer artışlarından kazanç elde etme imkânı tanır. Peki halka arz nedir? Yazımızın devamında konuya dair detaylara ve yakın zamanda halka arz olan hisselere yer verdik.

Halka Arz Nedir?

Halka arz, şirketin hisselerini yatırımcılara açmasıdır. Daha geniş bir tanımla, paylarını satışa çıkarmak istediğini çağrı ya da ilan yoluyla bildiren şirketin hisselerinin borsada işlem görmeye başlamasıdır. Halka açılan hisseler, paylara bölünerek bireysel ve kurumsal yatırımcılara dağıtılır. Yatırımcılar, sermayeleri tutarında hisse talebinde bulunur. Hisse senetlerinin paylaşımı ise iki farklı yöntemle gerçekleştirilir. Bu noktada eşit ve oransal dağıtım nedir sorusunu cevaplamakta fayda vardır.

Oransal Dağıtım Halka Arz Nedir?

Oransal dağıtım, halka arz olan hisseler için talep toplama yöntemlerinden biridir. Bu dağıtım şeklinde yatırımcılar, satışa çıkarılan paylar oranında lot yani pay talep eder. Böylece verilen satın alma emri tutarında hisse senedine ulaşılır. Bu yöntemle paylaştırılan hisselerde ne kadar lot alabileceğinizi şu formülle hesaplayabilirsiniz:

Talep katı = Toplam talep miktarı / Halka açılan hisse sayısı
Arz oranı = 1 / Talep katı
Yatırımcıya düşen lot sayısı = Talep edilen lot sayısı x Arz oranı

“Halka arz oransal dağıtım nedir?” sorusuna daha net cevap vermek için bir örnek üzerinden ilerleyelim. Toplam talep miktarı 200.000 milyon, yatırımcının 2.000 TL ile alabileceği maksimum lot sayısı 200 ise işlem şöyle yapılır:

Talep katı = 200.000.000 / 20.000.000 = 10
Arz oranı = 1 / 10 = 0,1
Yatırımcıya düşen lot sayısı = 200 x 0,1 = 20 lot

Yatırımcının sermayesi 4.000 TL olsaydı alınan lot sayısı iki katına, yani 40 lot seviyesine çıkacaktı. Özetle, bu talep toplama şeklinde yatırımcının pay emri için belirlediği tutar önemlidir. Oransal paylaşımın ardından “Halka arz eşit dağıtım nedir?” sorusu da akıllara gelebilir.

Eşit Dağıtım Halka Arz Nedir?

Eşit dağıtımlı halka arz hisse senetlerinde tüm yatırımcılar aynı sayıda lot alır. Bu dağıtım yönteminde yatırımcının ne kadar parayla emir verdiğine bakılmaz. Örneğin toplam hisse adeti 10 milyon ve pay talep eden sayısı 1 milyon olduğunda herkese 10’ar lot düşer. Yani 1 milyon TL’lik talep gönderen ve 1.000 TL emir veren yatırımcı arasında herhangi bir fark olmaz. Bu yönüyle eşit dağıtım, küçük sermayelerle şirketlerin hisselerinde pay sahibi olmak isteyen bireysel yatırımcılar tarafından rağbet görür.

Halka Arz Hisseleri Nasıl Alınır?

Piyasaları takip ediyor ve birikimlerini borsaya yatırım yaparak değerlendirmek istiyorsan “Halka arz hisse nasıl alınır?” gibi konuları merak etmen muhtemeldir. Bunun için öncelikle halka açılacağını ilan eden şirketleri belirlemeli ve güvenilir bir aracı kurum tercih etmelisin. Dilersen ON üzerinden yatırım hesabı açabilir, halka arz olacak hisseleri düzenli şekilde takip edebilirsin. Burgan Yatırım bünyesinde yer alan hesabından halka arzlara katılman mümkündür. Hisse alım emri vermek için “www.burgantrade.com” web sitesinden ve BurganTrade mobil uygulamasından yararlanabilirsin.

Yakın Tarihte Halka Arz Olan Hisseler

Borsadaki gelişmeleri takip etmek için yakın tarihte halka arz olan hisseleri bilmenizde fayda vardır. Şirketler, hisse senetlerini yatırımcılara açacağını dağıtımdan belirli bir süre önce ilan eder.

Halka arz olan hisselerden satın almak için talep toplama tarihine dikkat etmelisin. Ayrıca payların dağıtım şeklini göz önünde tutman da oldukça önemlidir. Örneğin oransal dağıtımla halka açılan hisselere daha yüksek tutarlarla yatırım yapabilirsin.

Halka Arz Para İadesi

Halka arz para iadesi, lot dağıtımından sonra kalan bakiyenin yatırımcıların hesabına geri yatırılmasıdır. İzahnamelerde bu süre, yasal olarak 2 iş günü olarak belirtilir. Genel olarak para iadeleri, sonuçların açıklandığı gün yapılır. İadelerin hangi saatte gerçekleştirileceği ise aracı kurumlara göre değişiklik gösterir.

Halka Arz Avantajları

Halka arzın hem şirketler hem yatırımcılar açısından pek çok avantajı bulunur. Bireysel ve kurumsal yatırımcılar, borsaya kote edilen şirketlerin paylarını satın alarak ilgili hisselerdeki değer artışlarından kazanç sağlar. Şirketler ise faaliyetlerini ileriye taşımak adına maliyetsiz ve likit finansman bulur. Halka açılmanın avantajları arasında şunlar da yer alır:

Büyüme planlarını finanse etmek
Yatırımları artırmak
Yeni projelere başlamak
Borçları ödemek
Finansal kuruluşların güveni kazanmak
Kredibiliteyi artırmak
Şirketin bilinirliğini ve prestijini yükseltmek

Halka arz olan hisseler, globalleşme fırsatı yakalar. Örneğin Borsa İstanbul (BIST) kapsamındaki şirketlerin, NYSE ve NASDAQ gibi borsalara açılarak uluslararası piyasalarda işlem görmesi mümkündür.

Halka Arz Dezavantajları

Halka arzın dezavantajları arasında şirketleri bekleyen sıkı ve detaylı yasal prosedürler yer alır. Bu kapsamda Borsa İstanbul (BIST) tarafından istenen belgeleri hazırlamak, aracı kuruluşla sözleşme imzalamak, izahname düzenlemek ve ilgili belgeyi SPK’ya onaylatmak gibi adımlar bulunur. Ayrıca halka açılan şirketler, daha fazla hukuki ve düzenleyici süreçle karşı karşıya kalır. Yatırımcıların talepleri, piyasalardaki dalgalanmalar ve rakiplerin faaliyetleri, söz konusu şirketlerin iş yükünü artırabilir.

Halka açılmanın yatırımcılar açısından da dezavantajları bulunur. Piyasadaki oynaklık ve şirketin finansal sorunları gibi nedenlerle hissenin değeri düşebilir. Öte yandan, pay talep ederken aracı kurumlara komisyon ödemen de gerekir. Dolayısıyla düşük işlem maliyetiyle yatırım yapmak ve getirini korumak için hem aracı kurum hem de hisse tercihini özenle gerçekleştirmelisin.

Halka Arzlara Katılmadan Önce Ne Yapılmalı?

Halka arz nasıl alınır, bu işlemin avantajları ve dezavantajları nelerdir gibi sorulara cevap bulduktan sonra sürece sağlam bir adım atabilirsin. Ancak bu aşamada da dikkat edebileceğin bazı hususlar vardır. Örneğin piyasa ve sektör analizleri sonucunda en doğru seçimleri yapabilirsin. Bununla birlikte şirket hakkında da detaylı bir araştırma yapman gerekir. Şirketin finansal raporlarını, yatırım planlarını ve analist yorumlarını inceleyerek fikir edinebilirsin.

Halka Arz Çeşitleri Nelerdir?

Halka arzda birincil ve ikincil olmak üzere iki ayrı çeşit bulunur. Birincil halka arz, şirketin paylarının ilk defa yatırımcılara sunulmasıdır. İkincil halka arz ise hâlihazırda borsada işlem gören hisselerin yeniden satışa çıkarılmasıdır. Şirketin eski yatırımcıları, kurucuları ve ortakları gibi mevcut hisse sahiplerinin ellerindeki payların değerini artırmayı hedefler. Ayrıca bu yönteme daha çok ilk satışta yeterince lot dağıtımı yapılamayan durumlarda başvurulur. Böylece yeni hisse senedi ihrac etmeden daha fazla yatırımcıya ulaşmak, likiditeyi yükseltmek ve sermayeyi desteklemek mümkün olur.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.

ON’u indirerek, şubeye gitmeden kazanmaya başlayın!

Hesap Aç